براساس اعتقاد به این ایده، قسمتی از آیات سوره قسمتی دیگر را تفسیر می‌‌کند. «یفسر بعضه ببعض» و بعضی با بعض دیگر سخن می‌‌گوید «ینطق بعضه ببعض» و آیات مبهم و متشابه به وسیله آیات محکم از پرده ابهام درمی‌آید و آیاتی که تکراری یا بدون ارتباط و تناسب به نظر می‌‌رسند، وقتی در مجموعه آیات سوره مربوط در نظر گرفته شود، معانی خاص هرکدام مشخص می‌‌گردد.
در حقیقت مهمترین وجه از اعجاز قرآن همین ترکیب بجا و متناسب آیات است و بی‌توجهی به ترکیب خاص آیات و یا دستچین کردن و گذاشتن آنها در قالبی خاص، آن را از کلام الهی و اعجاز و نطق و بیان و پیشرفت می‌‌اندازد و به صورت کلمات قصار و پر از تکرار و ابهام در می‌‌آید.
برای درک بهتر پیوستگی آیات قرآن لازم است نمونه‌ای از این نوع آیات که ظاهری ساده و باطنی ژرف دارند، ذکر شود. در اینجا به توضیح سه آیه از سوره مائده می‌‌پردازیم.
1 - « یا ایها الذین آمنوا اوفوا بالعقود، احلت لکم بهیمه الانعام الا مایتلی علیکم؛ ای کسانی که ایمان آوردید، به عهد و پیمان‌های خود وفا کنید که منافع چهارپایان بر شما حلال گردید مگر آنچه را که بر شما خوانده خواهد شد.»(مائده/1)
2 - آنگاه پس از اعلام گوشت‌های ناپاک می‌‌فرماید: «الیوم یئس الذین کفرو من دینکم فلا تخشوهم و اخشون، الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا؛ امروز کافران از دینتان مایوس شدند بنابراین از آنان نترسید و از من بیم داشته باشید. امروز دینتان را کامل گرداندم و نعمت خود را بر شما به اکمال رساندم و اسلام را به عنوان آیین زندگی برای شما پسندیدم.»(مائده/3)
3 - «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس ان‌الله لا یهدی القوم الکافرین؛ ای پیامبر(ص) آنچه را از سوی پروردگارت نازل شد به مردم ابلاغ کن که اگر چنین نکنی رسالت او را به انجام نرسانده‌ای و خداوند تو را از مردم در امان نگاه می‌‌دارد و خداوند گروه کفرپیشه را هدایت نمی‌کند.»(مائده/67)
در آیه اول «احلت لکم» و «اوفوا بالعقود» در یک آیه هستند، اما ظاهرا هیچ ارتباطی میان آنها به نظر نمی‌رسد. آیه دوم نیز ظاهرا به آیه‌های قبل و بعد آن هیچ ربطی ندارد و جمیع مفسران و علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت برآنند که «الیوم اکملت لکم دینکم» در روز غدیر خم و در مورد ولایت علی‌بن ابی‌طالب(ع) نازل شده است. آیه سوم نیز به همین صورت. برای درک بهتر این آیات باید ابتدا نگاهی به فضای تاریخی سوره مائده بیندازیم.
قوم موسی(ع) زمانی دارای کتاب و حکومت و نبوت و روزی‌هایی از طیبات و برتری جهانی بودند. اما یهودیان معاصر پیامبر اسلام(ص) که نسل ناخلف پیشینیان خود بودند، به جای عمل به کتاب آسمانی، به دنیا روی آوردند و دچار روحیه استکبار و برتری قومی شده بودند. یهودیان با نشانی‌هایی که از پیامبر موعود در کتاب‌هایشان خوانده بودند راهی یثرب شدند تا به وسیله او اقتدار گذشته خود را کسب کنند.
با ورود پیامبر به یثرب استقبال گرمی از او کردند اما هنگامی که پیامبر میان دو قبیله اوس و خزرج صلح و دوستی برقرار کرد، آنها دیگر سلطه خود را از دست دادند. از طرفی دیگر با تلاش پیامبر(ص) برای با سواد کردن مردم، سلطه فرهنگی و به اصطلاح باسوادی یهودیان نیز به سر رسید.
با تغییر قبله مسلمانان از بیت‌المقدس به مسجدالحرام، آخرین رشته سلطه‌گری از بین رفت و مسلمانان به کلی مستقل شدند. اکنون تنها یک چیز مانده بود. یهود خود را «ملت برگزیده خدا» می‌‌پنداشتند و ولایت الهی و خلافت زمین و کتاب آسمانی را منحصر به خود می‌‌دانستند و انتظار داشتند پیامبر موعود از میان آنها برگزیده شود. هنگامی که خداوند در سوره بقره پرده از فساد و جنایات یهودیان برداشت و آنان رسوا شدند، دیگر انتظار داشتند دعوت پیامبر اسلام (ص) محدود به مردم بیسواد و امی باشد و به آنان کاری نداشته باشد.
اما این‌گونه نبود. آنان قبلا طبق عهدی که با خدا بسته بودند می‌‌بایست از پیامبر آینده پیروی و حمایت کنند.
هنگامی که از پیامبر خواستند به آنها استقلال بدهد، این جواب را شنیدند: «قل یا اهل الکتاب لستم علی شی حتی تقیموا التوراه و الانجیل و ما انزل الکیم من ربکم؛ بگو ای اهل کتاب، شما پایگاهی ندارید مگر آنکه تورات و انجیل و آنچه از جانب پروردگارتان بر شما نازل شده به پای دارید- که همانا پیروی از پیامبر(ص) موعود است-»(مائده/68)
یهودیان به مجازات عهدشکنی و ستم‌های فراوانی که می‌‌کردند- اوکلما عاهدو‌ا عهدا نبذ فریق منهم- از مائده آسمانی و نعمت‌های نیکویی که برای آنان حلال بود، محروم گشته بودند و خداوند آنها را حرام گردانیده بود. مسیحیان نیز به پیروی از رویای پطرس بسیاری از چیزها را بر خود حلال کرده بودند.
یکی از نشانی‌های مکتوب در تورات و انجیل راجع به پیامبراسلام(ص) این بود که «یحل لهم الطیبات و یحرم علیهم الخبائث و یضع عنهم اصرهم و الاغلال التی کانت علیهم؛ آنچه را پاکیزه است برایشان حلال و آنچه را که پلید است حرام می‌‌گرداند و بارهای گران و زنجیرهایی که بر گردن آنها بود، برمی‌دارد.»(اعراف/157)
اینک در سوره مائده که به مثابه قطعنامه‌ای برای اهل کتاب و کفار است، می‌‌فرماید: «یا ایها الذین آمنو اوفوا بالعقود؛ ای کسانی که ایمان آوردید به عهد خود وفا کنید» - یعنی مثل اهل کتاب نباشید که عهدشکنی کردند و نعمت‌ها بر آنان حرام گشت- «احلت لکم بهیمه الانعام» منافع چهارپایان بر شما حلال گردید- همان چیزی که بر یهودیان حرام گردیده بود- و بدانید که نعمت‌های دنیوی و اخروی الهی در برابر وفای به عهدتان منظور شده است.
یهودیان به کلی از اسلام مایوس شده بودند و آخرین امیدشان این بود که پیامبر فرزندی ندارد و به اصطلاح خودشان «ابتر» است و پس از مرگش همه چیز تمام می‌‌شود و آنها دوباره می‌‌توانند سلطه خود را به دست آورند.
اما هنگامی که پیامبر(ص) به فرمان خداوند در روز غدیر خم در دوراهی که حاجیان یمنی به سوی یمن می‌‌رفتند، همه را جمع کرد و دست پسرعموی خود را گرفت و او را ولی و وصی هر کسی قرار داد که پیش از آن خود ولی و وصی او بوده است؛ دیگر آخرین امید یهودیان و اهل کتاب به ناامیدی بدل گشت: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم» با این کار یهودیان بسیار عصبانی شدند اما خداوند فرمود: «فلا تخشوهم و اخشون؛ از آنها نهراسید و از من بیم داشته باشید و امروز دیگر دینتان را کامل کردم و این آیین کامل را به عنوان آیین زندگی برای شما پسندیدم: الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا.»
اما آیه سوم- آیه تبلیغ- برای توضیح این آیه ابتدا باید دانست منظور از «فما بلغت رسالتک» چیست و کدام رسالت و ماموریت مدنظر است. سوره مائده آخرین سوره و جامع پیام‌های سوره‌های قرآن و به مثابه قطعنامه قرآن است که بعضی از آن تکراری است.
اما اکنون با پرده‌برداری از زننده‌ترین چهره‌های یهود خداوند در آیه 67 به پیامبرش فرمان می‌‌دهد آنچه از جانب پروردگارت نازل شده به مردم ابلاغ کن و آنچه بر پیامبر نازل شده عبارت است از آیات افشاکننده چهره‌های کفر، ظلم و فسق و نفاق یهود و عدم لیاقت و صلاحیت آنها برای امامت و ولایت مردم، نسخ پاره‌ای از احکام تورات و انجیل، لغو میثاق عهد ولایت خدا با اهل کتاب نهی شدید از قرار دادن یهود و نصاری، کافر و ظالم و فاسق به عنوان اولیا- آیات 26- 15 سوره مائده، و در آخر انحصار ولایت خدا به پیامبر(ع) و بعد از پیامبرعلی(ص) ادامه‌دهنده هدایت مومنان: انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلاه و یؤتون الزکاه و هم راکعون- آیه 55 سوره مائده- به جز بند آخر دیگر مفاد در سوره‌های دیگر به صورت پراکنده توضیح داده شده‌اند و آنچه اینجا تازگی دارد همان انحصار ولایت به پیامبر و اهل بیت و قطع امید اهل کتاب برای بازگشت ولایت به خود بعد از وفات پیامبر است: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم».
و در حقیقت خداوند خواسته بگوید: ای رسول آن همه رنج و زحمت که کشیدی و افشاگری‌هایی که کردیم و این نهضت که در اندک زمان رشد و نمو کرد، اگر امروز- روز غدیر خم- این رسالت- که همانا معرفی ولی و جانشین بعد از خود است- را انجام ندهی، گویی رسالتت را انجام نداده‌ای زیرا بعد از وفات تو هر چه تبلیغ کرده بودی بر باد خواهد رفت و سلطه‌گری به دست همان ظالمان و فاسدان پیشین بازخواهد گشت. تنها با پذیرفتن این تعبیر است که «الیوم یئس الذین کفرو من دینکم» معنا پیدا خواهد کرد.
